Zaragoza uit, laagvlakte uit, hoogvlakte Teruel

Klik op "fotoboek" voor foto's

(vorig stukje: “preek” in RK kerk is natuurlijk “mis” en de Maas stroomde toen ik vertrok nog langs Den Bosch en niet langs Zaltbommel maar dat had iedereen natuurlijk al gezien)

Ik heb er vandaag weer helemaal zin in. Het is heerlijk ’s ochtends voor de grote hitte op de fiets te zitten. Ik moet ongeveer tien kilometer fietsen voordat ik Zaragoza uit ben. Echter doordat men druk doende is sneltramverbindingen richting de binnenstad aan te leggen ben ik zeker een uur bezig. Alleen in de binnenstad kan ik gebruik maken van wat fietspaden. Die zijn aangelegd in een min of meer geslaagde poging mensen op de fiets te krijgen. Daarvoor zijn inmiddels dan ook al 100 fiets uitleenpunten (aanvankelijk schreef ik abusievelijk 40 over uit een oude folder) in Zaragoza aangelegd waar zo te zien behoorlijk gebruik van wordt gemaakt.

Zoals eerder gezegd zijn er globaal vier snelwegen en een langzamere snelweg die Zaragoza met de rest van de wereld verbinden. Langs die snelwegen liggen verkronkeld de oude nationale wegen die door en langs wat negorijen gaan. Verder is er geen mogelijkheid op twee of meer wielen Zaragoza te verlaten. Hier en daar staan op de kaart wat kleine witte streepjes maar die komen uit in een doodlopend buurtschap, gehuchtje, dorpje of stoppen misschien zo maar ergens bij een boerenbedrijfje in de semi-woestijn die Zaragoza omringd. Inderdaad Fred, het zijn prima locaties om westerns op te nemen.

Ik verwacht zeker de eerste honderd kilometer over zo’n voormalige nationale weg te moeten gaan omdat langs die afstand de relatief nieuwe snelweg er min of meer naast ligt. Het zijn gelukkig brede en stille wegen want de auto kiest de snelle weg. De trein verbinding Zaragoza-Valencia spoort hier ook weer zo’n beetje naast. Het voordeel daarvan is dat ik geen grote klimmen binnenkort verwacht want zoals we weten zijn treinen niet goed in klimmen. Daarnaast is er aan beide zijden eigenlijk niets.

Alleen de eerste tien kilometer Zaragoza uit is druk. De bedrijventerreinen rijgen zich aaneen tot ik eindelijk de laatste rafels van de rand verlaten heb. Van die snelle autowegen langs de nationale weg waar ik op fiets, merk ik niets, ook al ben ik er nooit verder dan vijf kilometer van verwijderd. Af en toe moet ik er onder door en soms er over heen. Wanneer ik de snelweg niet kruis, is het spoor aan de beurt waar ik dan onderdoor of bovenover ga. Af en toe haalt een wielrenner mij in of rijdt in tegengestelde richting. Een die mij inhaalt blijft even naast mij rijden. Na wat kletsen gaat hij verder en zegt dat hij mij straks wel weer tegen komt omdat hij over een aantal kilometers gewoon weer terug racefietst. Ik dacht ook al dat ik soms een fietser die mij ’s ochtends in haalde herkende aan de andere zijde van de weg. Dat was dus geen inbeelding. Een rondje om de kerk maken kan hier niet. Omdat de weg zo’n beetje de enige berijdbare is, kun je alleen maar heen en terug racen. Het lijkt mij geen uitdagende vrijetijdsbesteding om hier racefietser te zijn. In dat opzicht doet het mij ook aan het westen van de VS denken. Maar in het opzicht hieronder ook.

Soms kom ik langs benzinestations die de markt hebben verlaten toen de snelweg aangelegd werd en dan weer langs een voormalig hotel waarvan de eigenaar zich misschien nu in een andere niche is gaan ontwikkelen. Een afgebladderde ober biedt nog een laatste fles wijn. De rest van het reclamebord is vergaan. Het is allemaal gewoon in de steek gelaten en de elementen hebben vrij spel. De overkappingen voor het benzine pompen die ooit de functie als zonnescherm hadden, laten gaten vallen op het verkruimelde betonterrein. De pompen staan te verroesten en het kantoortje is een bijna-ruïne. De toenmalige moderne hotelletjes zijn overwoekerd door onkruid en droogte. Kapotte daken geven de degeneratie van de muren vele kansen. Kozijnen en glas zitten er al jaren niet meer in. De parkeerplaatsen zijn nagenoeg beworteld. Opmerkelijk dat verval zo snel zijn intrede kan doen. Soms lijkt het wat op een van mijn laatste schilderijen, voor de ingeburgerden, ja, inderdaad dat huis boven de haard op de prairie. Zo iets is onvoorstelbaar in Nederland want dan moet er een ambtelijk ruraal regeneratie beleid voor gemaakt worden.

Nu fiets ik dan door die laagvlakte en is het fijn dat ik een hellingmetertje op mijn fiets heb. Een halve dag fiets ik op vals plat en stijg zo’n 1 à 2 procent. Na een tijdje weet je echt niet meer of je klimt, daalt met wind tegen of dat er ergens in de fiets iets aanloopt. Al meldde de weersverwachting gisteravond dat ik noorden wind zou hebben, heb ik die toch zuidwest tegen. Dat komt, denk ik, doordat zich ergens in de verte een grote donkere donderbui aan het opbouwen is die zich een paar uur later weer afbreekt en in het niets oplost. En dan wordt het windstil en heet.

Ik verlaat de voormalige nationale weg en ga na een paar honderd meter zo’n gehuchtje in op zoel naar koffie. Eenmaal binnen in zo’n dorpje ziet het er allemaal veel vriendelijker uit dan de buitenkant doet vermoeden. De dorpjes (pueblos) zijn klein en authentiek. Nauwe koele straatjes met op de hoekjes vaak wat bomen en op zandplazas nieuwe en mooie speeltoestellen voor kinderen met veel bankjes voor de toezichthouders, ouderen, kinderen, pubers en andere gelukkigen. ’s Avonds is het hier natuurlijk een drukte van belang. Supermarkten zijn in die pueblos (nog) niet aanwezig. Het moet zijn zoals het vroeger ook in de Betuwse dorpjes was. Overal wel een klein ambachtelijk bakkertje, een smid, timmerman, groenteboer, slager en drogisterijtje, vaak niet groter dan twee gangen. Bij een ijzerwinkeltje haal ik twee imbusboutjes van een maat die ik natuurlijk weer niet bij mij heb omdat de boutjes voor de voortashouders dreigen dol te draaien. Ik mag er niets voor betalen omdat ik Cruijf schijn te kennen maar stop toch een euro in zijn hand voor zijn kinderen. Dan zijn er ook nog veel kleine cafeetjes, barretjes en eigenlijk geen terrasjes. Zo op het oog schijnt een ieder de ander het licht in de ogen te gunnen. In zo’n cafeetje drink ik dan koffie of eet een klein hapje. Ik begin aan die tapaz te wennen Je kunt ze de hele dag eten. Ik heb al behoorlijk wat variaties gehad. Zo van de buitenkant kan ik niet duidelijk zien wat het is. Soms staat er een naam bij maar meestal niet. De Spanjaarden zelf weten natuurlijk wel wat er ligt. Ik wijs dan maar wat aan of zoek even in mijn boekje wat het is. De naam staat natuurlijk in de meeste gevallen niet in het Spaanse-Nederlandse eetboekje. Ik heb al eens iets gehad van kabeljauw, dat trouwens in het Spaan “bacaljau” is, (leuk is dat die “b” en “k” klanken omdraaien) en haring dat arengue is (want de “h” wordt niet uitgesproken) als een soort rolmops gerold in ham met augurk met een prikker er door, dingetjes met ansjovis, gekookte eieren in een broodje met wat tomatensaus en uitjes, en natuurlijk de gefrituurde inktvisrolletjes. Geserveerd met een mandje brood en vork en mes. Ook liggen er allerlei soorten worstjes mij likkebaardend aan te kijken. Maar daar ben ik toch wat voorzichtig mee na mijn ervaringen in Frankrijk.. Het meestal grote platte tv scherm staat of op een stierenvechters wedstrijd of dezer dagen op voetbal. Ieder zich zelf respecterend plaatsje heeft trouwens een Plaza de Torros, een kleine arena voor het stierenvechten.

Het is mij al meerdere malen opgevallen dat Spaanse cafézoekers van hun afkeuring blijk geven met de verrichtingen op de platte buis door daar met proppen papier of, hopelijk, de oude krant naar toe te gooien. Verder is het bij het ontbreken aan die emotionele uiting normaal dat men bonnen, peuken, want er wordt gewoon gerookt, sigaretten doosjes, gebruikte suikerzakjes en alle onbruikbare papiertjes achteloos te laten vallen op de altijd stenen vloer. Voor de waard is dat ook normaal want in de hoek staat de bezem waarmee hij, wanneer het papier tot de enkels reikt, met één professionele haal alles bij elkaar veegt voor het blik. Het is werkelijk te hopen dat niet een of andere weilandwinkel zich hier ergens vestigt want dan kunnen alle winkeltjes in een straal van vijftig kilometer wel sluiten met als gevolg de dood voor het sociale leven in de pueblos.

In een straatje zit een oud echtpaar lekker op straat wat te lezen en te kijken. Ik vraag of ik een foto van hen mag maken. “Ja, ja dat mag maar ik heb mijn oude kleren aan” lijkt de mevrouw te zeggen, want wat ze zegt klinkt anders dan het Spaans dat ik overal hoor en op cursus geleerd heb. Ik laat ze de gemaakte foto op het schermpje zien en meneer zegt trots dat hij 85 is, wat ik goed kon verstaan. Ik meld dat ik dacht dat hij 58 was, wat begrepen wordt want zijn vrouw moet lachen. Even later maak ik een foto van drie heertjes op een bankje. Ook dat heb ik gevraagd. Ook hen laat ik de foto weer zien. Die mensen zaten er zo mooi bij dat ik die plaatjes niet kon laten schieten.

In de verte zie ik het droge landschap langzaam plaats maken voor iets heiigs groens. Na een tijdje blijkt het groen te bestaan uit wijngaarden. Niet van die mooie chateaux zoals in Frankrijk maar grootschalige waarschijnlijk coöperatieve wijnbouw. Enorme cilinders steken hier en daar als omgekeerde raketten uit de grond. Het is hier wat minder heet en droog dan in en rond Zaragoza wat mij toch een beetje aan “Death Valley” in Californië doet denken. Ik zit dan ook al weer een stuk hoger en het beetje wind brengt mij en de groeiende druiven wat verkoeling.

De wijnbouw maakt plaats voor bos passages en ik begin nu als een mier die laagvlakte uit te klimmen en kruip over de rand helemaal alleen de wildernis in. Allemaal bossen fiets ik door. Blijkbaar passeer ik gedurende de honderden meters hoogteverschil een stuk of drie microklimaatjes. Op het hoogste punt staat een bordje dat ik inmiddels op een colletje van 970 meter ben aangekomen. Ik werp een laatste blik in die oneindig grote bakplaat waarvan Zaragoza het middelpunt vormt. Die stad zie ik allang niet meer liggen. Mijn gedachten gaan nu weer naar wat komen gaat. Ik verwacht dat ik nu veel moet gaan klimmen. Dat valt mee.

Eerst ga ik heerlijk in een relatief koel windje horizontaal en daarna daal ik geleidelijk wat. De wegen die volgen zijn stil, recht, kilometers lang en de omgeving bestaat uit immense graanvelden. Er is verder niets en niemand en geen boerderij te bespeuren waar de graanteelt door georganiseerd wordt. Zo moet het voelen om in de Amerikaanse midwest te fietsen. Met dit verschil dat je daar dan dagen door zulk terrein gaat en hier slechts uren zonder iemand tegen te komen op een enkele auto na dan.

Ik ben vanochtend weer redelijk vroeg vertrokken met de bedoeling een flink stuk te fietsen. Teruel haal ik niet in een dag maar dat geeft ook niet. Een bordje geeft aan dat dat nog 110 waarschijnlijk stijgende en dalende kilometer duurt. Ik kom onverwacht door een oud stadje met de naam Daroca. Deels nog oude stadsmuren met daar binnen smalle oude Anton Pieck straatjes, oude pleintjes en oude kerkjes. Dat is een verrassing. Ik ben altijd gecharmeerd van dit soort stadjes. “Waarom stop ik hier niet en ga ik alles eens gedetailleerd bekijken” vraag ik aan mijzelf. “Dat is een goed idee” antwoord ik, “maar het is pas één uur” protesteer ik nog even. Al had ik het plan veel verder te fietsen zoek ik dus toch een hostalletje hier. Plannen zijn er om gewijzigd te worden als dat zo uitkomt. Een paar bussen staan op de parkeerplaatsen en geven dus aan dat het inderdaad een interessant stadje moet zijn. De bekende smalle straatjes, cafeetjes maar er zijn ook delicatessen-winkeltjes, snuisterijen-galerijtjes en luxe bakkers die in dit soort toeristen stadjes blijkbaar altijd een goed thuis vinden en de hele week open zijn.

Na Daroca fiets ik door een lieflijk landschap. Ik hoef eigenlijk nauwelijks te klimmen en blijf zo’n beetje tussen de 800 en 1000 meter hoogte heuvelen. Het is een heerlijk droge warmte. ’s Ochtends is de lucht mooi blauw waarna gisteren en vandaag zich aan het einde van de middag zich steeds weer enorme donderbuien ontwikkelen. Soms komt alles met bakken uit de hemel, soms ook niet. Voor dat het zo ver is, ben ik al lang onder de pannen. Het landschap kenmerkt zich door kleinschaligheid. Ik zie wat wijngaardjes, notenbomengaarden, veel kersenbomen, maïs. Eigenlijk is het hier allemaal groen. Van een uitgedroogd landschap is hier geen sprake. Boven op de heuvels zoals altijd weer die verre uitzichten op een landschap waar bijna niemand woont. Het doet weinig Spaans aan maar ook dit is Spanje. Pas halverwege de berghellingen wordt de natuur weer vrij gelaten. Langs de weg staan veel boertjes hun fruit en klein fruit te verkopen. Heerlijk is dat altijd weer op deze manier vers fruit te eten.

Ik blijf steken in een goedkoop hostalletje waar ik weer eens mijn herbruikbare tie-rip trucs moet toepassen om douches e.d. vast te zetten. Dit keer komt er een tijdje bruin water uit de kraan. Daar heb ik geen gereedschap voor bij mij. Tot op heden dronk ik gewoon uit de kraan maar dit wordt mij te gortig en ga ik maar flessen water halen. Wel breng ik mijn teenslippers iin stellinmg als moordwapengereedschap tegen een paar jonge kakkerlakken. Maar ja wat wil je ook voor die prijs. Thuis blijven is bijna duurder. Beneden ga ik straks weer het “menu del dia” eten. Maar eerst ga ik het dorpje bekijken, een biertje drinken en een tapaz eten voordat het dreigende onweer echt losbarst. Oh nee, eerst mijn dagwasje doen.

De klimmen en dalen die ik verwachtte blijven uit. Ik rijd nog steeds zo rond de 1000 meter hoogte en het parcour wordt eigenlijk steeds vlakker. Weer die enorme uitzichten en grootschalige landbouw op de schrale gronden afgewisseld met grote “Knorr hoven”. Ongeveer een kilometer of 30 voor Teruel stuit ik plotseling op het bord “Via Verde Ojos Negros” (de “v” als een “b” uitspreken.. Ik ben dus zo maar terecht gekomen op de “groene weg” die mij van het plaatsje “zwarte ogen” uiteindelijk zo’n beetje naar Valencia moet brengen. Het is het oude spoor dat nu een fietspad is geworden. Ik volg dus maar de borden. In de buurt van Teruel raak ik het spoor weer bijster want het spoor is er niet meer. Ik kom ook geen richtingbordjes meer tegen. Des te meer reden om bij de vvv vanmiddag na de siësta maar even vragen om een wat gedetailleerdere kaart. Ik kom op een of andere zandweg terecht maar ik houd vol want mijn kompasje geeft aan dat ik goed moet gaan en dat is dus niet het geval. Vervolgens raak ik verzeild in een Canyon landschap. Na vijftien kilometer verkeerd gegaan te zijn kom ik zo waar gelukkig een mountain bike meisje tegen dat mij de goede weg wijst maar dan heb ik er weer 85 km op zitten en dat terwijl ik op 55 gerekend had om wat tijd te hebben om Teruel te bekijken. De route naar Valencia zal wel bergachtig en Marlboro landschap worden als ik dat zo op de kaart zie.

(wordt vervolgd, als ik internet heb)